PVV op grote winst

Gepubliceerd: 06-12-2016

Belangrijkste uitkomsten
  • PVV stevig aan kop – opmerkelijk genoeg geen directe link met Wilders-proces

  • Grote winst 50PLUS draagt bij aan versplintering

  • Crisis voor links: D66, SP, GroenLinks en PvdA gezamenlijk op slechts 50 zetels

  • Lodewijk Asscher bij algemene publiek duidelijk favoriet voor lijsttrekkerschap PvdA

 


Zetelpeiling: PVV aan kop, gevolgd door VVD

In de nieuwste zetelpeiling is de PVV nu met afstand de grootste (35 zetels). De VVD volgt op afstand als tweede (25). Verder blijven de middelgrote partijen (D66, CDA en SP) nagenoeg stabiel – met respectievelijk 17, 17 en 15 zetels. Daarachter volgen GroenLinks (11) en 50PLUS (10). De PvdA blijft op een schamele 7 zetels steken.

Vier zetelloze partijen (DENK, VNL, de Piratenpartij en FvD) zouden vandaag een reële kans op een zetel maken, maar halen deze drempel in deze peiling (nog) niet. Jacques Monasch wordt een enkele keer als mogelijk alternatief genoemd, GeenPeil (nog) niet.
 

1 | Virtuele zetelverdeling week 48: PVV slaat gat, D66/ SP/ GL/ PvdA gezamenlijk op slechts een derde van zetels


De VVD en PVV ontlopen elkaar op dit moment niet veel wat verdere groeipotentie betreft. Op dit moment liggen (verdere) groeikansen voor de VVD bij D66 en CDA, terwijl de PVV vooral bij VVD- en 50PLUS-stemmers serieus wordt overwogen. Omgekeerd is D66 voor VVD-kiezers verreweg het populairste alternatief, en de SP en 50PLUS voor PVV-kiezers.

 

50PLUS breekt in bij gevestigde partijen

Niet de kleine nieuwkomers, maar vooral 50PLUS lijkt verantwoordelijk voor de versplintering van de (middel)grote partijen. 50PLUS handhaaft zich om en nabij de 10 zetels en snoept momenteel vooral stemmers van PvdA, SP en VVD af:
 
‘Eigenlijk geen idee, trekt me toch aan en SP verknoeit het op dit moment.’ (stemde eerst SP, zou nu 50PLUS stemmen)
 
‘De PvdA heeft alle sociale ideeën verzaakt, ik ben een oudere kiezer. Als alle ouderen op één partij zouden stemmen, dan hebben ze de meerderheid.’ (stemde eerst PvdA, zou nu 50PLUS stemmen)[1]
 
’50PLUS kan meer voor mij betekenen.’ (stemde eerst VVD, zou nu 50PLUS stemmen)
 

Wildersproces speelt geen directe rol in groei PVV   

De PVV wint momenteel vooral van mensen die in 2012 VVD, PvdA en SP stemden. Hoewel de scherpe stijging van de PVV samenvalt met het proces tegen Geert Wilders, noemt nagenoeg niemand dit expliciet als ‘switchmotief’.
 
Wel lijkt de Amerikaanse electorale ‘revolutie’ haar sporen te hebben nagelaten:
 
‘Ben zo klaar met het kabinet en wil nu echt veranderingen, net als Amerika!’ (stemde eerst SP, zou nu PVV stemmen)
 
Ook algemene onvrede en de afwikkeling van het Oekraïnereferendum lijken hun sporen na te laten:
 
‘Met deze regering maken ze ons land kapot, vooral met de zorg. Dus misschien iets nieuws proberen, kan nooit erger dan het nu is’ (stemde eerst PvdA, zou nu PVV stemmen)
 
‘Teleurgesteld. Rutte is geen VVD’er, alleen maar draaien en lachen in plaats van duidelijk zijn. Zie bijvoorbeeld het referendum.’ (stemde eerst VVD, zou nu PVV stemmen)
 
Of:
 
‘Wat moet je anders?’ (was in 2012 te jong om te stemmen, zou nu PVV stemmen)
 

Asscher scoort beter in kiezersgunst en als beoogd premier dan Samsom

Opmerkelijk genoeg speelt de tweestrijd tussen Samsom en Asscher om het lijsttrekkerschap van de PvdA (nog) helemaal geen directe rol in de kiezersgunst. Pas wanneer hier direct naar wordt gevraagd, wordt duidelijk dat de uitgangspositie van Asscher (bij de kiezer, althans!) beter is dan die van Samsom.

Een lijsttrekkerschap van Asscher vergroot de stemkans op de PvdA bij 8% van de kiezers, een lijsttrekkerschap van Samsom vergroot deze kans bij 2% van de kiezers. Winst van Asscher zou vooral (een deel van de) mensen met een huidige voorkeur voor GroenLinks, D66 of VVD over de streep kunnen trekken.

Op de man of vrouw af gevraagd: 29% hoopt dat Asscher lijsttrekker wordt. 9% hoopt dat Samsom het wordt. De rest maakt het niet uit, weet het (nog) niet of wil allebei niet. Ook bij mensen die in 2012 PvdA stemden is het verschil afgetekend: 41% kiest voor Asscher, 13% voor Samsom.
 
Diederik Samsom krijgt van sommige respondenten lof toegezwaaid omdat hij verantwoordelijkheid heeft genomen en betrouwbaar is gebleken (‘Heeft bewezen in moeilijke tijden toch de PVDA-agenda verwerkt in het regeerbeleid’, ‘Bevlogen, bergen werk verzet, ondergewaardeerd’), maar menigeen verwijt hem dat hij te veel ‘zaken heeft uitgeruild’ en is ‘ingepakt door de VVD’.

Lodewijk Asscher wordt vaak ‘een frisse wind’ genoemd. Ook wordt ‘zijn reputatie als bestuurder’ aangehaald: ‘Asscher mag dan geklungeld hebben met de arbeidswetten, hij is in ieder geval geen technocraat’. Wel vragen sommige mensen zich af of Asscher ‘behalve bestuurder ook politicus’ is.
 
Tenslotte is gevraagd wie ‘het meest geschikt’ als volgende premier zou zijn. Aan willekeurig de helft van de steekproef is een lijst met Lodewijk Asscher voorgelegd (zonder Samsom), aan de andere helft een lijst met Diederik Samsom (zonder Asscher). Ook hier is het verschil duidelijk: Asscher wordt met 7% vierde, Samsom met 2% zevende. 

2 | Rutte en Wilders favoriete premier, Asscher scoort beduidend hoger dan Samsom

‘Meest geschikt’ als volgende premier.. Totaal ‘Meest geschikt’ als volgende premier Totaal
…met Lodewijk Asscher (basis: n=491) % …met Diederik Samsom (basis: n=482) %
Mark Rutte 16 Mark Rutte 20
Geert Wilders 12 Geert Wilders 12
Alexander Pechtold 9 Alexander Pechtold 12
Lodewijk Ascher 7 Emile Roemer 5
Emile Roemer 6 Sybrand van Haersma-Buma 5
Jesse Klaver 5 Jesse Klaver 3
Sybrand van Haersma-Buma 4 Diederik Samson 2
Geen van deze/ weet niet 40 Geen van deze/ weet niet 41
Bron: Kantar Public (voorheen: TNS NIPO), 2016
 
Onderzoeksnummer: D0542

Het onderzoek is uitgevoerd middels de CAWI-methode (online). De steekproef is getrokken in TNS NIPObase. Aan het onderzoek werkten in totaal 1.007 Nederlanders van 18 jaar en ouder mee (bruto steekproef: n=1.550, totale respons: 65%). Veldwerkperiode: 30 november t/m 4 december 2016.
 
De steekproef is getrokken op basis van de ideaalcijfers voor geslacht, leeftijd, opleiding, Nielsen-regio, gezinsgrootte en politiek stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 12 september 2012. De resultaten zijn herwogen op geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, politiek stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 12 september 2012.
 
We benadrukken dat we in deze peiling met steekproefmarges te maken hebben. Voor de grootste partij in de peiling (PVV, met 22,2%) komt dit overeen met zo’n twee tot drie zetels hoger of lager. Het gat met de tweede partij (VVD, met 16,1%) is dermate groot dat het verschil ruimschoots buiten de marges valt.
 
Bij publicatie of verspreiding graag de bron: Kantar Public vermelden.
 

Voor meer informatie kunt u terecht bij:

Tim de Beer
t  (020) 5225 399
m  06 39231175
e  Tim.de.Beer@kantarpublic.com
twitter @timdebeer79

Koen de Groot
t  (020) 5225 526
e Koen.de.Groot@kantarpublic.com
twitter @Koen_deGroot
 


[1] Ter indicatie: onder Nederlanders van 55 jaar en ouder staat 50 Plus momenteel op een gedeelde tweede plek, na de PVV.